مقررات تولید بذر سبزی و صیفی
 
 
 
  
      تولید بذر سبزی و صیفی به صورت آزاد گرده افشان (OP)، هیبرید (F1) و ارقام تکثیری (Clonall) انجام می شود. روند تولید بذر هیبرید (F1 ) در محصولات سبزی و صیفی در دنیا از لحاظ گونه، رقم و حجم بذر مصرفی رو به افزایش است. ایجاد ارقام جدید محصولات سبزی و صیفی به دلیل ویژگی های خاص ژنتیکی، و تنوع طلبی در بازار مصرف آن ها در ایران بسیار آهسته تر از کشورهای پیشرو در این زمینه است. از این رو اغلب بذر مورد نیاز کشور به این محصولات از طریق واردات بذر تامین می شود. بذور وارداتی در گمرکات کشور بر اساس استاندارد ملی بذر مربوطه آزمون شده و در صورت مطابقت با استانداردهای بذر کشور اجازه ترخیص و توزیع در بازار را پیدا می کنن. صنعت تولید بذر محصولات سبزی و صیفی در ایران نوپاست ولی به سرعت در حال گسترش خود است. در حال حاضر تولید بذر ارقام آزاد گرده افشان پنج محصول گوجه فرنگی، پیاز، خربزه و طالبی، لوبیا سبز و کاهو انجام می شود. استاندارد دیگر محصولات در صفحه استانداردهای ملی بذر قابل دسترس هستند.
 

 مقررات تولید بذر گوجه فرنگی
 
     گوجه فرنگی عمدتاً خودبارور است و میزان دگرگشنی آن در مناطق معتدل بین 0/5 تا 4 درصد گزارش شده است. ارقام رشد محدود گوجه فرنگی، گیاهانی پاکوتاه هستند که توسعة گل ها و میوه در آنها حدوداً در یک زمان صورت می گیرد. ارقام رشد نامحدود گیاهانی پابلند هستند که به صورت مداوم میوه می دهند و باید محصور و قیم بندی شوند. برخی ارقام هم دارای رشد نیمه محدود هستند.
 
     ارقام گوجه فرنگی از نظر تکنولوژی تولید بذر دو نوع آزاد گرده افشان (OP) و هیبرید هستند. تولید بذر ارقام هیبرید نیاز به مهارت های خاص در زمان انجام گرده افشانی دارد. در حال حاضر در ایران تنها تولید بذر ارقام آزاد گرده افشان گوجه فرنگی انجام می شود. به منظور رعایت الزامات و استانداردهای ملی تولید بذر ضروری است که مهم ترین الزامات تولید بذر گواهی شده گوجه فرنگی عبارتند از تناوب کشت، رعایت فاصله ایزولاسیون، حذف بوته های سایر ارقام و خالص سازی مزرعه به منظور حفظ خلوص ژنتیکی بذر، و کنترل بیماری های بذرزاد. بیماری های بذرزاد مهم گوجه فرنگی که در استاندارد ملی بذر به آن توجه شده است Verticillium spp. ،Alternaria spp. ، Fusarium oxysporum می باشند. توضیحات و اطلاعات کامل در این مورد در راهنمای فنی کنترل و گواهی بذر گوجه فرنگی ارائه شده است.
  
 
استاندارد ملی تولید بذرگوجه فرنگی
راهنمای فنی کنترل مزارع تولید بذرگوجه فرنگی
شرکت های دارای امتیاز ارقام گوجه فرنگی
شرکت های تولیدکنندۀ بذر گوجه فرنگی
ارقام گوجه فرنگی مندرج در فهرست ملی ارقام گیاهی
آشنایی با تولید بذر گواهی شده و فرایند آن
 
 

 مقررات تولید بذر پیاز
 
     پیاز یک گیاه دو سالة علفی و دگرگشن (93 درصد) است. در ایران تولید بذر پیاز به روش گرده افشانی آزاد انجام می شود. یک یاز مهم ترین مراقبت های تولید بذر گواهی شده پیاز فاصله ایزولاسیون از مزارع سایر ارقام پیاز و مزارع غیربذری رقم مشابه (حداقل 1600 متر برای طبقه بذری پیش پایه یا سوپرالیت و 1000 متر برای طبقه بذری پایه یا مادری و 500 متر برای تولید بذر گواهی شده) است.
 
     تکثیر بذر پیاز گرده افشانی آزاد به دو روش انجام می شود: روش بذر به بذر و روش سوخ به بذر (تولید بذر از سوخ مادری. عملکرد در روش بذر به بذر نسبت به روش سوخ به بذر بیشتر و هزینه های تولید در آن کمتر است ولی به دلیل باقی ماندن سوخ ها در مزرعه، جدا کردن و حذف گیاهان خارج از تیپ در روش بذر به بذر به صورت مؤثر و کارآمد امکان پذیر نیست، کیفیت بذر تولید شده در این روش کمتر از روش سوخ به بذر است. کنترل آفات و بیماری ها در روش سوخ به بذر بدرستی قابل انجام است و در روش اول لازم است باید با دقت بیشتری انجام شود.
  
  

 مقررات تولید بذر خربزه و طالبی
 
طالبی و خربزه دارای ارقام زیادی هستند که از نظر شکل و طعم متفاوتند. برخی ارقام بومی طالبی مورد کشت و کار در ایران شامل سمسوری، تیل سبز، تیل طرق، طالبی ساوه و آبهینة تربت جام می باشد. برخی ارقام محلی خربزة ایرانی هم شامل تاشکندی، جباری، خاتونی، گرگاب، شاه آبادی، جعفرآبادی، خاقانی، قصری، گرمساری، صابونی، سوسکی، بلخی، زرد ایوانکی، شفیع آبادی، شیرازی و زابلی می باشند.
درصد دگرگشنی طالبی و خربزه بالا بوده و گرده افشانی در آنها هم توسط باد و هم توسط حشرات بویژه زنبورها صورت می گیرد. در فرآیند کنترل و گواهی بذر خربزه و طالبی حذف بوته های خارج تیپ یک عملیات مهم است که باید قبل از گل دهی و گرده افشانی انجام شود. پس از وقوع گل دهی و در مرحلة میوه بستن هم با توجه به نوع و رنگ میوه مخلوط کشی انجام می شود. از دیگر مراقبت های مزرعه تولید بذر این محصولات کنترل بیماری های بذرزاد شامل Squash mosaic virus ،Cucumber mosaic virus و Fusarium oxysporum است.
 
استاندارد ملی تولید بذرخربزه 
استاندارد ملی تولید بذرطالبی
راهنمای فنی کنترل مزارع تولید بذر خربزه و طالبی (در دست تدوین)
شرکت های دارای امتیاز ارقام  خربزه و طالبی
ارقام خربزه و طالبی مندرج در فهرست ملی ارقام گیاهی
آشنایی با تولید بذر گواهی شده و فرایند آن
  

 مقررات تولید بذر لوبیا سبز
 
لوبیا سبز گیاهی خودگشن بوده و میزان دگرگشنی در آن بسیار کم و حداکثر 10 درصد می-باشد. یک مزرعه تولید بذر لوبیا سبز در سه مرحله (سطح سبز، مرحله گلدهی کامل و مرحله رسیدگی) مورد بازرسی ناظرین تولید بذر قرار می گیرد. در تولید بذر استاندارد لوبیا سبز لازم است مراقبت هایی شامل تناوب و سابقه کشت (سابقه بلایت باکتریایی یا پژمردگی باکتریایی نداشته باشد و بنا به طبقه بذری یک تا دو سال زیر کشت این محصول نباشد)، رعایت فاصله ایزولاسیون، حذف بوته سایر ارقام و علف های هرز و نیز کنترل بیماری های بذرزاد مد نظر قرار گیرد.
مهم ترین بیماری های بذرزاد لوبیا سبز عبارتند از بیماری ویروس موزاییک معمولی لوبیا، ویروس موزائیک خیار، بیماری های قارچی برق زدگی و پژمردگی فوزاریومی و بیماری های باکتریایی بذرزاد شامل بلایت هاله ای و بیماری پژمردگی باکتریایی.
 
راهنمای فنی کنترل مزارع تولید بذ ر لوبیا سبز (در دست تدوین)
ارقام لوبیا سبزمندرج در فهرست ملی ارقام گیاهی
آشنایی با تولید بذر گواهی شده و فرایند آن
  

 مقررات تولید بذر کاهو 
 
 
 
 
تاریخ به روز رسانی:
1399/01/30
تعداد بازدید:
6167
کلیه حقوق محتوای این سایت متعلق به مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال می باشد.
Powered by DorsaPortal